|
|
Thăm dò mỏ than
tại đồng bằng sông Hồng |
Nhiều bạn hỏi về thăm dò mỏ than tại đồng bằng sông Hồng, tôi có mấy ý kiến trả lời như sau:
1/ Hiện Tổng Cty Than & Khóang sản (TKV) đang triển khai dự án thăm dò tại vùng ngoài bờ biển xã Nam Thịnh, huyện Tiền Hải. Vị trí này rất không khả thi nhưng lãnh đạo địa phương chỉ đồng ý tiến hành "ngoài biển". Những vị trí rất khả thi trên địa bàn Kiến Xương-Tiền Hải do tôi lựa chọn và đề xuất thì không được phép. Vì vậy, việc thử nghiệm công nghệ khí hóa than ngầm (Undergound Coal Gasification- UCG) hiện nay không mang lại kết quả gì.
2/ Công nghệ UCG nếu biết cách làm thì không dễ mất an toàn như công nghệ hầm lò, hay lộ thiên (giống như ta đang dùng ở ngoài Quảng Ninh). Công nghệ này được Hiệp hội "Khí hóa than ngầm quốc tế"- UCGA (mà TKV đã từng là thành viên) đúc kết kinh nghiệm, đào tạo, trợ giúp chuyển giao kỹ thuật, xây dựng những tiêu chí/tiêu chuẩn áp dụng. Chính căn cứ vào những tiêu chí/tiêu chuẩn áp dụng của UCGA mà tôi đã lựa chọn những vị trí khác (không phải ngoài bờ biển). Theo đó, nếu việc khai thác than bằng UCG được triển khai ở độ sâu 900-1200m thì mặt đất (gồm tất cả các khu dân cư, các công trình công nghiệp, nông nghiệp, giao thông, v.v.) và cả tầng địa chất thuộc hệ Đệ Tứ (nằm từ mặt đất đến độ sâu -450m) sẽ không bị ảnh hưởng gì đáng kể.
3/ Bản chất của công nghệ UCG là biến các mỏ than ở trong lòng đất thành các mỏ khí tổng hợp (syngas) rồi khai thác nó như khai thác khí thiên nhiên (thành phần của syngas và natrure gas là hoàn toàn giống nhau, chỉ có điều là nhiệt năng của syngas thì chỉ bằng 1/3 của nature gas, tức 3 m3 syngas thì mới bằng 1 m3 natrure gas, nhưng syngas lại dễ sử dụng cho phát điện hơn v.v.).
4/ Trước khi về hưu, tôi đã tìm được đối tác có kinh nghiệm làm UCG từ năm 1964 ở Liên Xô. Họ là những người Do Thái và người Nga đã di cư sang Canada và thành lập công ty tư nhân, chuyên làm về các dự án UCG của Canada, Úc và Mỹ. Chính họ là những người đã giúp Linc Energy của Úc triển khai thành công dự án UCG ở Queensland. Họ sẵn sàng tư vấn cho Việt Nam về mọi mặt. Tuy nhiên, TKV vì không hiểu, nên đề án thăm dò cứ làm theo ý mình (giống như vẫn làm mấy chục năm nay ở ngoài Quảng Ninh). Công nghệ UCG đòi hỏi phải tiến hành thăm dò không giống như thăm dò cho các công nghệ truyền thống (lộ thiên hay hầm lò). Lẽ ra, sau khi nhận được giấy phép thăm dò thì TKV phải mời họ vào để họ tư vấn nên thăm dò như thế nào.
5/ Với cái cách thăm dò hiện nay mà TKV đang làm thì chỉ có tác dụng chứng minh một điều mà ai cũng đã biết là "có than". Họ chỉ "tích cực" tiêu tiền "chùa" là giỏi và nhanh thôi. Có người thiếu thông tin lại còn đề xuất khai thác than ở Thái Bình bằng công nghệ hầm lò, thậm trí có vị chức sắc còn đề xuất công nghệ lộ thiên. (?!!).
6/ Gần đây, tôi có tư vấn cho doanh nghiệp khác và đề nghị Chính phủ
(i) Cho thử nghiệm công nghệ khác với TKV.
(ii) Hợp tác với các đối tác từ Mỹ để thử nghiệm công nghệ UCG sinh học (công nghệ UCG mà TKV định thử nghiệm là hóa học). Công nghệ này được Bộ QP Mỹ chi tiền nghiên cứu thành công. Họ đang bán cho Indonesia và Thổ Nhĩ Kỳ. Họ muốn bán cho Việt Nam, nhưng từ chối bán cho Trung Quốc vì họ nói Trung Quốc hay "ăn cắp công nghệ".
Công nghệ UCG sinh học này đã được các đối tác Mỹ giới thiệu tại Việt Nam và tôi đã đề xuất lên thì TKV lấy "im lặng là vàng"!
TS. Nguyễn Thanh Sơn
|