Tô Văn Trường
Thời gian vừa qua, người dân cả nước quan tâm lo lắng, bức xúc vì thảm họa cá chết hàng loạt ở miền Trung do chất độc, gây ô nhiêm môi trường nước. Lòng dân chưa yên, lại thêm thông tin nhà máy giấy Lee & Man của Hồng Kông - Trung Quốc đã xây dựng, chuẩn bị sản xuất bột giấy tẩy trắng công suất 330.000 tấn/năm và nhà máy sản xuất giấy cứng bao bì cao cấp công suất 420.000 tấn/năm, đặt tại ấp Phú Thạnh, xã Phú Hữu A, huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang.
Các nhà khoa học trên thế giới đã từng cảnh báo, nhà máy sản xuất giấy, hóa chất, thép vv…được xếp vào loại “báo động đỏ” vì chất xả thải độc hại ra môi trường. Công nghiệp giấy được xếp vào loại gây ô nhiễm còn hơn cả công nghiệp khai khoáng, bởi vì phải khai thác các nguồn selulo tự nhiên (rừng), sử dụng nhiều chất tẩy độc hại trong quá trình sản xuất "xeo" và đặc biệt việc tái chế giấy càng thải ra nhiều chất độc hại và nguy hiểm. Đặc biệt, với những nhà máy giấy, hoá chất, đáng lo ngại nhất là phát thải dioxin và các chất giống dioxin. Quản lý dioxin và các chất giống dioxin ở Việt Nam còn rất yếu kém.
Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) có đủ cơ sở để kiến nghị Chính phủ cho dừng dự án nhà máy giấy Lee & Man ở Hậu Giang để rà soát lại quy trình thủ tục và kiểm soát công nghệ sản xuất và hệ thống xử lý chất thải vì các lý do chính đáng sau đây:
Thứ nhất, về nguyên tắc, không được đặt các nhà máy giấy, nhuộm, hóa chất ở ven sông, nhất là nơi nuôi trồng thủy hải sản và phát triển nông nghiệp. Đồng bằng sông Cửu Long là vựa lúa lớn nhất cả nước, chiếm 40% sản lượng nuôi trồng thủy sản và 60% sản lượng xuất khẩu của cả nước, thuộc vùng “nhạy cảm” chắc chắn sẽ bị hậu quả nặng nề khi nhà máy giấy đi vào hoạt động.
Thứ hai là theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Quy hoạch tổng thể phát triển công nghiệp giấy đến năm 2010” thì không có quy hoạch xây dựng nhà máy giấy ở Hậu Giang và theo Quy hoạch điều chỉnh phát triển ngành công nghiệp giấy Việt Nam đến năm 2010 - tầm nhìn 2020 cũng không quy hoạch vùng nguyên liệu giấy tại ĐBSCL.
Thứ ba, là việc xét duyệt cho phép nhà máy giấy Lee & Man hoạt động vi phạm Luật bảo vệ môi trường. Lúc sơ khởi, nhà máy chỉ làm bản cam kết bảo vệ môi trường (BVMT), được UBND huyện Châu Thành cấp Giấy xác nhận đăng ký cam kết BVMT, mang tính chất hình thức, không thông qua hội đồng khoa học thẩm tra , đánh giá. Theo Nghị định số 21/2008/NĐ-CP của Chính phủ, Bộ Tài nguyên & Môi trường đã vào cuộc, yêu cầu chủ đầu tư phải thay bản cam kết BVMT thành báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM), nhưng thực tế thì mọi chuyện coi như đã rồi.
Thứ tư là chủ đầu tư nhà máy giấy Lee & Man phải báo cáo kết quả thực hiện các công trình bảo vệ môi trường theo báo cáo đã được duyệt trước khi vận hành và bắt đầu vận hành. Theo luật BVMT nhà máy đã dừng hoạt động sau 2 năm thì phải làm lại báo cáo ĐTM nhưng đến nay vẫn chưa cập nhật bổ sung ĐTM (vẫn sử dụng báo cáo ĐTM cũ đã hết hiệu lực).
Thứ năm là diễn biến nguồn nước ở sông Mekong ngày càng phức tạp do biến đổi khí hậu, nước biển dâng và hoạt động bất thường của các đập thủy điện thượng lưu trên sông Mekong. Hạn hán, xâm nhập mặn năm 2016 chưa từng có trong lịch sử gây điêu đứng, xáo trộn cuộc sống và sản xuất của hàng triệu người dân Nam bộ. Thiên tai đã thế, nay nếu cộng thêm nhân tai do nhà máy giấy Lee & Man, chắc chắn không chỉ cá tôm chết mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân và an ninh xã hội ở khu vực kinh tế nông nghiệp trọng điểm lớn nhất của cả nước
Bình luậnkhi đọc bài ‘Lee & Man Hậu Giang - hậu quả chẳng cần chờ hậu kiểm‘ (/Web/Content.aspx?distid=4172 ) của Tô Văn Trường trên www.vncold.vn
- Đồng bằng sông Cửu Long đang đối mặt với các nguy cơ hết sức nghiêm trọng từ việc sử dụng nước và công trình xây dựng trên sông ở thượng và trung du, hạn và xâm nhập mặn,.. Bây giờ lại có thêm các ông kiểu ‘Lee & Man’đem hóa chất đến đầu độc sông nữa. Các ông ấy và chắc chắn còn những kẻ sau lưng các ông ấy muốn gì đây?
(Lê Nguyên Quân)
- Cá chết, tôm chết rồi đến người chết, hay là sẽ cùng chết?? (Trịnh Đình Minh)
- ‘Tôm & Cá’ không cần giấy ‘Lee & Man’!! (Tôm & Cá)
- Chẳng lẽ vì để bỏ túi mấy ‘đồng tiền quỷ ám’ mà hủy hoại cả vùng đồng bằng Cửu Long? (Nguyễn Chương)
|