Thư ‘bôxít’
1/ Từ xưa đến nay, tôi vẫn ‘nhắc’ ‘Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam’ (TKV) phải phân biệt 3 loại:
· Hiệu quả kinh tế-tài chính (là của doanh nghiệp);
· Hiệu quả kinh tế-xã hội (của xã hội);
· và ngoài ra, các nước gần đây còn chú trọng đến Hiệu quả kinh tế-môi trường là những khái niệm không thể lập lờ.
2/ Việc TKV phải công khai minh bạch các số liệu để tính là đương nhiên, Liên hiệp Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) cũng kiến nghị rồi.
3/ Về thuế xuất khẩu:
Luật về thuế xuất khẩu của Quốc Hội (QH) ban hành từ năm 2008 (trước khi TKV làm alumina), nên chỉ có danh điểm ‘quặng nhôm’ (chứa Al2O3). TKV cũng hiểu alumina (cũng đều chứa Al2O3) cũng là ‘quặng nhôm’, như vậy là chính xác về mặt khoa học.
Chính vì vậy, trước đây, như báo chí đã đưa, Phó Tổng Giám Đốc TKV là Nguyễn Văn Biên khẳng định phải xin giảm thuế xuất khẩu alumina từ 20% xuống 5% hoặc 0% thì có lãi. Gần đây, tại cuộc họp báo, người phát ngôn của TKV cũng khẳng định với các nhà báo là trước mắt doanh nghiệp khó khăn nên nhà nước hỗ trợ bằng cách cho thuế xuất khẩu 0%, sau này kinh tế hồi phục TKV sẽ nộp bình thường. Như vậy, bản thân TKV cũng thấy mặt hàng ’alumina’ được hiểu là ‘quặng nhôm’ không thể không đóng thuế xuất khẩu.
Vì thế, nhân việc TKV cứ "quanh co" và "mập mờ", để đảm bảo lợi ích của người đóng thuế, cần có kiến nghị rõ với QH bổ sung vào biểu thuế xuất khẩu danh điểm ‘Alumina’ và xác định cụ thể thuế xuất cho alumina còn đang thiếu. Còn mức thuế suất là bao nhiêu % là do QH qui định chứ không thể áp thuế suất của nước ngoài (Brazin, hay Ấn Độ) cho Việt Nam.
4/ Về cái gọi là ‘chế biến sâu’ của TKV: Alumina có hàm lượng Al2O3 cao thì gọi là được chế biến sâu cũng đúng, nhưng, alumina của Tân Rai và Nhân Cơ có đặc điểm là do công nghệ lạc hậu, giải pháp công nghệ ấu trĩ, đòi hỏi tiêu hao nhiều than (0,679 tấn than cho 1 tấn alumina). Không ai khuyến khích ‘chế biến sâu’ để xuất khẩu như kiểu của TKV cả. Vì, đối với alumina của TKV, xuất khẩu alumina cũng là xuất khẩu than (cái mà chúng ta còn thiếu).
Nguyễn Thành Sơn
|