Vài nét về thủy lợi Hà lan và nhận thức
I. Sơ lược lịch sử thủy lợi Hà Lan
"Chúa tạo ra Trái đất, nhưng người Hà Lan tạo ra đất nước Hà Lan"
Hai nghìn năm trước đây người Hà Lan bắt đầu đắp những vùng đất cao đê sinh sống (h2)
Nhiều gò vẫn còn tồn tai đến ngày nay, ở vùng chậm lũ và phân lũ người ta cũng sẽ áp dung mô hình này cho môt số hộ gia đình (h3)
Tiếp theo là họ đắp đê để hình thành các vùng đất trũng để canh tác được lại là các polder (h4,5). Vấn đề tiêu thoát nước được quan tâm từ khi hình thành các polder, đến thế kỷ 15 các trạm bơm chạy bằng sức gió đã được xây dựng, có nhiều vùng phải bơm nhiều cấp (h6). Năm 1850 trạm bơm chạy bằng hơi nước đầu tiên đã được xây dựng (h.7). Hiên nay được thay thế bởi các trạm bơm tiêu điện.
Hình 7: Trạm bơm hơi nước đầu tiên được xây dựng năm 1750
- Thiên tai:
Các con đê được đắp riêng rẽ cho các vùng nhỏ, dần dần được liên kết thành những vùng lơn hơn, mức độ an toàn không cao nên thường xuyên bị vỡ (những nơi bị vỡ đê từ năm 1700 đến 1950 (h8)
Hình 8: Những điểm vỡ đê từ năm 1700 đến 1950
Những trận thiên tai nặng nề nhất: năm 1134, 1287, 1375, 1404, 1421, 1530, 1570, 1717, 1916, 1953.
• 1287, đê bị vỡ tạo ra một vịnh mới Zuiderzee (Biển Nam)
• 1421: lụt ở Zeeland và Holland, 30 làng bị ngập và khoảng 2000 người chết.
• 1570: Vỡ đê làm ngập 2/3 diện tích của Hà Lan. Hơn 2000 người chết, hàng chục ngàn người mất nhà cửa.
• Giáng sinh 1717, trận bão Biển Bắc tồi tệ nhất trong vòng 400 năm tấn công Hà Lan, Đức và Scandinavia làm 14.000 người chết. Hà Lan có 2276.
• Năm 1916, nhiều đê điều ở Zuiderzee bị vỡ dẫn đến việc xây dựng đập ngăn và con đê Afsluitdijk dài 32 km.
• Ngày 1/2/1953, bão lũ đã nhấn chìm phần lớn khu vực phía tây nam của Hà Lan, giết chết 1835 người, làm ngập hơn 150 ngàn ha đất. (h.9)
Download (PDF; 3.15MB)
|