» Mở tất cả ra       » Thu tất cả lại


English and French
Tìm kiếm
 Tình hình thời tiết
Hà Nội28°C
Hải Phòng27°C
Huế23°C
TP Hồ Chí Minh31°C
Ðà Nẵng23°C
 Số lượt truy cập

81207626

Tư liệu
▪ Danh mục các quy hoạch thủy lợi đã được phê duyệt [26-10-2023]
▪ Thủ Tướng Chính Phủ phê duyệt Quy hoạch Phòng chống thiên tai và Thủy lợi 2021-2030 [25-07-23]
▪ VIỆN QUY HOẠCH THỦY LỢI 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
▪ Mực nước trạm sông đốc, bờ biển tây và bán dảo Cà Mau.[20/12/21]
Hộp thư
Gửi bài viết này cho bạn bè

Trao đổi với TS. Nguyễn Trí Trinh – Chuyên gia PECC3 về bài viết: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LIÊN QUAN CHỐNG LŨ CÔNG TRÌNH THỦY LỢI-THỦY ĐIỆN VÀ PHÒNG LŨ HẠ DU [22-03-23]
Vì bất kỳ dung tích nào của hồ chứa nước cũng nhỏ hơn nhiều so với tổng lượng nước đến hồ trong mùa lũ, cho nên bất kỳ đập, hồ chứa nước nào cũng phải có công trình xả lũ để tháo lũ chứ không hề chống lũ. Vì vậy, không có khái niệm “chống lũ cho bản thân công trình” ở đây...

                                                            KS. Thủy lợi Nguyễn Anh Tuấn

                                                    Hội Khoa học kỹ thuật Thủy lợi TP.HCM

Về những thông tin TS. Nguyễn Trí Trinh chia sẻ tại bài viết Bai 1_HCN CHONG LU_V2.pdf (vncold.vn), Nattoi xin có một số ý kiến phản hồi như sau:

1. Về thông tin: “Trước hết cần phân biệt khái niệm chống lũ cho bản thân công trình và phòng lũ hạ du. Chống lũ bản thân công trình là yêu cầu bắt buộc khi thiết kế HCN bất chấp nhiệm vụ của công trình là gì, còn phòng lũ hạ du là nhiệm vụ công trình (có thể có hay không có)”.

Theo Nattoi:

Vì bất kỳ dung tích nào của hồ chứa nước cũng nhỏ hơn nhiều so với tổng lượng nước đến hồ trong mùa lũ, cho nên bất kỳ đập, hồ chứa nước nào cũng phải có công trình xả lũ để tháo lũ chứ không hề chống lũ. Vì vậy, không có khái niệm “chống lũ cho bản thân công trình” ở đây.

Thứ hai, vì bất kỳ đập, hồ chứa nước nào cũng phải có công trình xả lũ để bảo vệ cho bản thân nó, nên bất kỳ hồ chứa nước nào cũng có một dung tích phòng lũ nào đó, ít nhất bằng dung tích hồ ở khoảng từ mực nước dâng bình thường (MNDBT) đến mực nước lớn nhất kiểm tra (MNLNKT). Dung tích phòng lũ đó là tự thân đòi hỏi phải có, xuất phát từ mục đích ích kỷ nhằm đảm bảo an toàn cho chính bản thân đập chắn nước, còn “phòng lũ hạ du” chỉ là sản phẩm phái sinh từ đó mà thôi, chưa phải là một khái niệm nghiêm túc theo đúng nghĩa của nó. Chỉ ở một số công trình đã được TS. Nguyễn Trí Trinh nêu ở cuối bài viết thì thực sự nhiệm vụ phòng lũ cho hạ du đã được đặt ra cho công trình. Nhưng cách giải quyết (tính toán thiết kế công trình) vẫn chưa có thông số tính toán thiết kế nào liên quan đến đảm bảo an toàn về xả lũ cho vùng hạ du đập, cho nên vẫn là chưa giải quyết được đến nơi đến chốn.

Thứ ba, quan niệm: “phòng lũ hạ du là nhiệm vụ công trình (có thể có hay không có)” là nói theo Nghị định 114/2018/NĐ-CP VỀ QUẢN LÝ AN TOÀN ĐẬP, HỒ CHỨA NƯỚC, ngày 04/9/năm 2018. Về Nghị định này có một số vấn đề đã được đề cập tại Một số bất cập của pháp luật về quản lý, phân công quản lý an toàn đập, hồ chứa nước và quản lý tài nguyên nước ở các hồ chứa nước [23-02-23] - Hội đập lớn và phát triển nguồn nước Việt Nam (vncold.vn), bao gồm cả Phương pháp tính toán thiết kế dung tích phòng lũ cho hồ chứa nước theo lưu lượng xả lũ lớn nhất cho phép ứng với mục tiêu bảo đảm an toàn về lũ đã định cho vùng hạ du đập. TS. Nguyễn Trí Trinh có thể tham khảo thêm.

2. Về những trích dẫn từ giáo trình Thủy văn ĐHTL và trường hợp các hồ Hòa Bình, Sơn La.

Thứ nhất, xin thú thực là Nattoi chưa hề được học qua hay đọc qua những đoạn này của giáo trình, cho đến khi được đọc bài viết của TS. Nguyễn Trí Trinh. Là giáo trình thì có thể phản biện được không? Hay nhất nhất phải tuân theo? Sự phân chia dung tích phòng lũ thành dung tích siêu cao, dung tích kết hợp trong giáo trình Thủy văn ĐHTL là để mục đích gì? Làm như thế có khác gì Tam đại gàn[1] hay không?.

Thứ hai, đập, hồ chứa nước vốn được tính toán an toàn về ổn định với cao trình Mực nước dâng lớn nhất kiểm tra và dung tích phòng lũ cũng được tính đến mực nước đó. Quy chuẩn Việt Nam quy định như vậy, TCVN 10778 : 2015 cũng quy định như vậy, và như trên đã nói, dung tích phòng lũ từ MNDBT đến MNLNKT là tự thân đập dâng nước đòi hỏi phải có để bảo toàn cho mình. Cho nên, phát biểu: “Toàn bộ dung tích điều tiết lũ nằm phía dưới mực nước dâng bình thường. Khi đó Vsc = 0 và mực nước siêu cao trùng với mực nước dâng bình thường Hsc = Hbt. Đây là hình thức ít được sử dụng trong thực tế” trong đó cho rằng Hsc = Hbt và Vsc = 0 là hoàn toàn vô lý. Chính vì nó vô lý nên TS. Nguyễn Trí Trinh mới phát biểu: (Như vậy là) “chưa phù hợp với cách hiểu trong TCVN 10778 : 2015, phải được cộng thêm phần dung tích siêu cao Vsc” và “Ở nước ta thì tôi chưa tìm thấy” (chắc là có tìm cả ở nước ngoài cũng sẽ không có).

Thứ ba: Không biết có đúng là “Dung tích kết hợp Vkh của hồ Hòa Bình cộng với hồ Sơn La khoảng 6.82 tỷ (xấp xỉ dung tích 7 tỷ m3). Từ đây cho thấy dung tích 7 tỷ m3 của 2 hồ chỉ mới là phần dung tích kết hợp, chưa phù hợp với cách hiểu trong TCVN 10778 : 2015, phải được cộng thêm phần dung tích siêu cao Vsc” hay không? Có thể đây là 2 trường hợp giống với trường hợp ở các hồ Bình Điền, Hương Điền dưới đây chăng?:

Thứ tự

Cao trình/Đơn vị

Hồ            Bình Điền

Hồ             Tả Trạch

Hồ                    Hương Điền

1

Mực nước chết (m)

53

23

46

2

Mực nước dâng bình thường (m)

85

45

58

3

Mực nước lũ thiết kế

85,16[2]

50,00

58,17[3]

4

Mực nước lũ kiểm tra

85,9(2)

53,07

59,93(3)

5

Mực nước cao nhất trước lũ           (m)

80,6; 80;6; 80,6;              81,6-85 *

25,0; 28,0; 35,0;              38,0-45,0 *

56,0; 56,0; 56,0;             56,5-58,0 *

6

Mực nước đón lũ thấp nhất                  (m)

74,5; 74,5; 74,5; 81,6 *

23,0; 25,0; 35,5; 38,0 *

53,5; 53,5; 53,5; 56,5 *

7

Mực nước vận hành đảm bảo an toàn công trình (m)

85

50

58

 

 

 

 

 

 







(*) Mỗi số trong ô theo thứ tự lần lượt ứng với 1 trong 4 giai đoạn mùa mưa: a) từ 01/9 đến 30/9; b) từ 01/10 đến 31/10; c) từ 01/11 đến 15/11; d) từ 16/11 đến 15/12
(số liệu từ Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Hương hiện hành).

 

Bảng trên cho thấy dung tích phòng lũ của hồ Tả Trạch bao gồm cả phần dưới và phần trên MNDBT, cho đến MNLNKT, còn dung tích phòng lũ của hồ Bình Điền và hồ Hương Điền tưởng chừng chỉ là phần nằm dưới MNDBT (mặt cắt đứng của hồ chứa nước thường có dạng hình thang ngược nên càng ở thấp thì dung tích chứa của hồ càng nhỏ). Nhưng thực ra không phải như vậy!

Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Hương ban hành kèm theo Quyết định số 1497/QĐ-TTG ngày 25/8/2014 quy định:

- Tại khoản 1 Điều 4: “Không cho phép sử dụng phần dung tích hồ từ cao trình mực nước dâng bình thường đến cao trình mực nước lũ kiểm tra để điều tiết lũ khi các cửa van của công trình xả chưa ở trạng thái mở hoàn toàn đối với các hồ Bình Điền và Hương Điền, trừ trường hợp đặc biệt theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ hoặc Trưởng Ban Chỉ đạo trung ương về phòng, chống thiên tai”.

(Như vậy là vẫn tính dung tích phòng lũ đến cao trình mực nước lũ kiểm tra, nhưng có lẽ đã bị mọt số người hiểu nhầm là không).

 Quy định này tiếp tục xuất hiện tại khoản 1 Điều 5 Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Hương ban hành kèm theo Quyết định số 1497/QĐ-TTG ngày 30/12/2015. Tuy nhiên đến Quyết định số 1606/QĐ-TTG ngày 13/11/2019 thì không còn quy định này trong quy trình vận hành được ban hành kèm theo Quyết định đó nữa. Ở cả 03 Quyết định đều quy định phải đảm bảo an toàn tuyệt đối cho các công trình Bình Điền, Hương Điền, Tả Trạch: “không để mực nước hồ chứa vượt cao trình mực nước lũ kiểm tra với mọi trận lũ có chu kỳ lặp lại nhỏ hơn hoặc bằng 1.000 năm” (quy định tại khoản 1 Điều 1 của Quy trình vận hành).

Vì vậy, đề nghị TS. Nguyễn Trí Trinh kiểm tra lại đối với các trường hợp của hồ Hòa Bình và hồ Sơn La.

Thứ tư: Về sự khác nhau trong giải thích từ ngữ “Dung tích phòng lũ” giữa Quy chuẩn 04-05:2022/BNNPTNT và QCVN 04-05:2012/BNNPTNT.

Giải thích từ ngữ tại khoản 1.3.25 Quy chuẩn 04-05:2022/BNNPTNT: Quy chuẩn về kỹ thuật quốc gia về công trình thủy lợi, phòng choống thiên tai [03-02-23] - Hội đập lớn và phát triển nguồn nước Việt Nam (vncold.vn): Dung tích phòng lũ (là) “Phần dung tích của hồ chứa nước nằm trong phạm vi từ mực nước đón lũ đến mực nước lớn nhất kiểm tra làm nhiệm vụ điều tiết lũ. Tùy thuộc vào điều kiện cụ thể của từng công trình hồ chứa nước, dung tích phòng lũ có thể bố trí nằm dưới mực nước dâng bình thường hoặc nằm từ mực nước dâng bình thường trở lên”, có hơi khác với ở QCVN 04-05:2012/BNNPTNT CÔNG TRÌNH THỦY LỢI - CÁC QUY ĐỊNH CHỦ YẾU VỀ THIẾT KẾ (tại khoản 2.14.3 giải thích từ ngữ: Dung tích phòng lũ (là) “Phần dung tích của hồ chứa nước nằm trong phạm vi từ mực nước đón lũ đến mực nước lớn nhất kiểm tra làm nhiệm vụ điều tiết lũ. Tùy thuộc vào điều kiện cụ thể của từng công trình hồ chứa nước, dung tích phòng lũ có thể bố trí một phần nằm dưới mực nước dâng bình thường hoặc nằm toàn bộ trên mực nước dâng bình thường”. Sự khác nhau nằm ở câu thứ hai, giữa cụm từ: “dung tích phòng lũ có thể bố trí nằm dưới mực nước dâng bình thường” với cụm từ: “dung tích phòng lũ có thể bố trí một phần nằm dưới mực nước dâng bình thường”. Tuy nhiên, mặc dù hơi gượng ép nhưng cũng có thể giải thích là hai cụm từ này có cùng một nghĩa, nếu đặt trong ngữ cảnh toàn câu. 

  Tóm lại,trường hợp: Toàn bộ dung tích điều tiết lũ nằm phía dưới mực nước dâng bình thường” là không có và không thể xảy ra!

TP. HCM, ngày 03/4/2023. Nat.
Mới hơn bài này
Các bài đã đăng
Đóng góp ý kiến về bài viết này!
Tên bạn đọc
 
Địa chỉ email phản hồi
 
Tiêu đề
 

Ý kiến bạn đọc   
Tập tin đính kèm
Tiêu điểm
Biến đổi khí hậu và An ninh nguồn nước ở Việt Nam.[08/07/21]
Đại hội lần thứ IV, sự kiện lớn của Hội Đập lớn & Phát triển nguồn nước Việt Nam.[27/04/19]
Hội Đập lớn & Phát triển nguồn nước Việt Nam phấn đấu vì sự nghiệp phát triển thủy lợi của đất nước.[18/04/19]
Danh sách Hội viên tập thể đã đóng niên liễm 2018.[11/01/19]
Chùm ảnh Đại hội lần thứ 2 Hội Đập lớn Việt Nam.[13/08/09]
Nhìn lại 5 năm hoạt động của VNCOLD trong nhiệm kỳ đầu tiên.[10/08/09]
Thông báo về Hội nghị Đập lớn Thế giới.[17/07/09]
Thư chào mừng của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải
VNCOLD đã thành công tại cuộc họp Chấp hành ICOLD Sofia (Bulgaria), 6/6/2008
Phó Thủ tướng khai mạc Hội thảo “ASIA 2008.
Tạo miễn phí và cách sử dụng hộp thư @vncold.vn
Website nào về Thủy lợi ở VN được nhiều người đọc nhất?
Giới thiệu tóm tắt về Hội Đập lớn & Phát triển nguồn nước Việt Nam.
Download miễn phí toàn văn các Tiêu chuẩn qui phạm.
Đập tràn ngưỡng răng cưa kiểu “phím piano".
Đập Cửa Đạt
Lời chào mừng
Quảng cáo










Liên kết
▪ Hội đập lớn thế giới
▪ Các Hội đập lớn trên Thế giới
▪ Một số trang web của hội viên tập thể