|
|
Ý NGHĨA VĂN HÓA
CỦA BỮA CƠM GIA ĐÌNH |
Tô Văn Trường
Do điều kiện địa lý tự nhiên và hoàn cảnh lịch sử nên từ xa xưa, người Việt Nam đã tạo ra những không gian sống mang tính " phòng thủ" cao để gắn bó các thành viên trong cộng đồng và đối phó một cách hiệu quả với tác động tiêu cục từ bên ngoài. Một trong những không gian sống đó chính là bữa cơm gia đình. Các nước trên thế giới đều có bữa cơm gia đình, nhưng ở Viẹt Nam bữa cơm gia đình có nhũng nét riêng. Với bản tính " ăn chắc, mặc bền" và " nhà sạch thì mát, bát sạch ngon cơm" thì bữa ăn gia đình có đủ 4 ưu điểm vượt trội so với bữa cơm nhà hàng:
- Một là tiết kiệm. Không kể các nhà hàng quán cơm " bình dân" bán rẻ cho công nhân, học sinh và lao động tự do với giá rẻ không ngờ bởi sử dụng thực phẩm bẩn, thì ở các nhà hàng được gọi là lịch sự giá một đĩa rau xào có khi đến trăm ngàn đồng, ngang giá nửa cân thịt cộng với nửa cân gạo, thêm một mớ rau ngon, chút mắm muối, mỳ chính và chừng 2 kw giờ điện, có nghĩa là giá " đĩa rau xào nhà hàng" ấy đủ cho một gia đình 4 người có bữa ăn no!
- Hai là sạch. Rõ quá rồi, nếu vào bếp nhà hàng mà xem họ rửa ( cả thúng) rau để làm đĩa xào nói trên. Và hãy nhân thể liếc qua chỗ họ rửa đĩa để đựng rau xào, chắc có nguời buồn nôn!
- Ba là ngon. Vì thịt, rau để làm bữa ăn 4 người nói trên là do mẹ, vợ, anh chị em hoặc chính ta mua, chọn nên " đầu vào" sạch hơn thì đương nhiên " đầu ra" sẽ ngon hơn. Đó là chưa kể chế biến ở nhà chắc chắn hợp khẩu vị mọi nguòi hơn.
- Bốn là hạnh phúc gia đình. Ưu điểm này tuy xếp cuối cùng nhưng lại quan trọng nhất. Bởi để có một bữa cơm gia đình cần nhiều khâu với sự tham gia của các thành viên trong gia đinh. Dù cho nhiều khi người mua nguyên liệu và chế biến chỉ là một nhưng nếu chỉ mình người đó ngồi ăn thì cũng không thành bữa cơm gia đình. Trước, trong và sau bữa cơm mỗi nguòi đều có dịp thể hiện trách nhiệm, từ việc lao động, kiếm tiền, đi chợ, chế bién và...ngồi vào bàn ăn. Trong cả "quy trình công nghệ" của bữa ăn mọi thành viên gia dình có dịp thuận tiện bàn bạc trao đổi, bày tỏ cảm xúc, thể hiện sụ yêu thương kính trọng, quan tâm chăm sóc nhau. Câu ngạn ngữ gắn với bữa cơm gia đình " ăn trông nồi, ngồi trông hướng" là thể hiện sâu sắc nhũng đạo lý ấy. Mỗi bũa ăn có thể coi như một buổi hội thảo, hội nghị nho nhỏ ấm cúng, nhẹ nhàng, nhất là có tiếng bi bô của trẻ nhỏ càng làm ngôi nhà chung thêm ấm cúng. Hạnh phúc chẳng phải to tát ở đâu xa, trước hết là ở chính những bữa cơm gia đình!
Đúng thế, từ những cái nho nhỏ ấm cúng nhẹ nhàng ấy, rất nhiều việc quan trọng, đại sự của mỗi thành viên, của cả gia đình và họ tộc được thông tin, bàn luận, giải quyết kịp thời.
Rõ ràng bữa cơm gia đình chính là nền tảng bảo đảm cho sự ổn định về vật chất và tinh thần của các gia đình người Việt. Nó đã được nâng lên thành nét văn hóa độc đáo của nguòi Việt. Ai chưa thấy được sự cần thiết và giá trị của bữa cơm gia đình thì coi như họ đã không thích hoặc không biết hưởng thụ hạnh phúc, và hơn nữa họ đã chẳng biết đến một phần của văn hóa của ông cha để lại!
|