Động đất ở Chieng Rai (Thái Lan) & lời khuyên của giới chuyên môn về đập.
BBT. Chiều ngày 5/5/2014, trận động đất với cường độ 6,8 đã xảy ra ỏ vùng biên giới Myanmar – Thái Lan – Lào. Tâm chấn cách thành phố Chiang Rai (Thái Lan) 110km về phía Bắc. Tiếp theo là 712 dư chấn, trong đó, 7 dư chấn có cường độ 5,0 – 5,9; 29 dư chấn có cường độ 4,0 – 4,9; 116 dư chấn có cường độ 3,0 – 3,9; số còn lại có cường độ dưới 3,0. Tâm chấn sâu cách mặt đất 10km. Động đất làm 50 người chết, hư hại nhà cửa và các kết cấu hạ tầng.
|
|
TS. Martin Wieland, Chủ nhiệm Ủy ban Kỹ thuật về Động đất của Ủy hội Đập lớn Thế giới (ICOLD), đang tham gia một số nghiên cứu tại Thái Lan đã có bài đăng trên báo ‘Bangkok Post’ (mời xem nguyên văn tại phần tiếng Anh-Pháp của www.vncold.vn trang /En/Web/Content.aspx?distid=597 ) |
|
|
Hãy gia cố những đập cũ!
 |
ngày 13/5/2014 |
Ts. Martin Wieland
Trận động đất mới đây ở Chiang Rai (Thái Lan) đặt ra vấn đề về mức rủi ro do động đất đã tăng lên dối với nhiều dự án xây dựng đập mới do những đập này nằm ngay trên tuyến đứt gãy. Đối với những đập được xây trên đứt gãy, tai họa là do cả rung động của mặt đất và chuyển dịch của đứt gãy.
Cường độ động đất lớn nhất ở bắc Thái Lan có thể ước tính bằng cường độ lớn nhất do quan trắc cộng thêm 0,5. Dựa theo cường độ động đất đo được ở Chiang Rai là 6,3 nên người ta có thể ước đặt mức 6,8 là cận trên của cường độ động đất tại vùng này. Những trân động đất như thế với tâm chấn nông gây phá hủy trên mặt đất. Chuyển dịch của đứt gãy có thể tới 1m. Vì đập bê tông rất dễ bị tổn thương do chuyển dịch của đứt gẫy nên sẽ không được xây dựng ở đấy nữa.
Còn những đập đất được thiết kế theo kiểu cổ thì cũng không thể đối phó được với các dịch chuyển như vậy. Do đó nếu chọn phương án đập đất, như vẫn thường gặp ở Thái Lan, chúng sẽ phải được xây dựng an toàn. Vì vậy những dự án đập loại này không thực đáng ngại theo quan điểm động đất.
Vấn đề lớn hơn là xử lý những đập cũ. Lời khuyên ở đây là phải đánh giá an toàn động đất khi xét đến thiết kế động đất và tiêu chí phổ. Những đập không an toàn phải được gia cố hoặc hồ chứa phải hạ thấp mức nước. Rỡ bỏ chúng có thể là phương sách cuối cùng. Thường hiếm có đập bị rỡ bỏ do thiếu an toàn động đất.
Cuối cùng cần nhấn mạnh rằng những đập mới không làm tăng mức rủi ro đập đất vì động đất xảy ra trong vùng đang có các hoạt động kiến tạo, động đất xảy ra sớm hay muộn sẽ không tùy thuộc vào việc xây đập.
Khi tạo các hồ chứa lớn như ở tỉnh Kanchanaburi, động đất có thể được kích thích nhưng cường độ của động đất thường khá nhỏ so với cường độ lớn nhất như đã nêu trên là giá trị đã được tính đến khi thiết kế các đập có khả năng tự hồi phục.
A.H.A. giới thiệu
|