Hội nghị toàn quốc về
‘An toàn hồ chứa’.
Ngày 29/8/2013, Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải đã chủ trì Hội nghị toàn quốc (trực tiếp) về An toàn hồ chứa. Dự hội nghị có đại diện các Bộ: Nông nghiệp & PTNT, Công thương, Xây dựng, Tài nguyên & Môi trường, Kế hoạch & Đầu tư, Tài chính; các Hội Khoa học kỹ thuật: Đập lớn & Phát triển nguồn nước, Thủy lợi; các tỉnh và thành phố có nhiều hồ chứa. Hội nghị đã nghe báo cáo và ý kiến của các Bộ, các Hội, Tập đoàn Điện lực, một số địa phương (Thanh Hóa, Quảng Nam, Sơn La, Gia Lai, Tuyên Quang, Đồng Nai,…).
Báo cáo của Bộ Nông nghiệp & PTNT do Thứ trưởng Hoàng Văn Thắng trình bày đã nêu khái quát các hồ thủy lợi ở Việt Nam, công tác quản ly an toàn đập và đề đạt một số kiến nghị với Chính phủ:
‘- Phê duyệt kinh phí hỗ trợ cho các địa phương sửa chữa cấp bách các hồ chứa bị hư hỏng nặng để bảo đảm an toàn các hồ chứa nước trong năm 2013.
- Hỗ trợ kinh phí theo kế hoạch có mục tiêu từ năm 2014 để các địa phương chủ động thực hiện công tác bảo đảm an toàn hồ chứa, bao gồm cả việc sửa chữa, nâng cấp công trình đầu mối và tăng cường công tác quản lý;
- Giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn:
+ Chủ trì phối hợp với các địa phương tiếp tục rà soát, xác định danh mục các hồ chứa có nguy cơ mất an toàn, sắp xếp thứ tự ưu tiên để sửa chữa, nâng cấp, trình Thủ tướng Chính phủ hỗ trợ các địa phương sửa chữa, nâng cấp đảm bảo an toàn trong những năm tiếp theo;
+ Rà soát, cập nhật, hoàn chỉnh Chương trình bảo đảm an toàn hồ chứa nước trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt;
+ Nghiên cứu để đề xuất thành lập: Bộ phận chuyên trách về quản lý an toàn công trình thủy lợi (trọng tâm là quản lý an toàn đập) từ Trung ương đến địa phương; Hội đồng Quản lý an toàn đập cho các hồ chứa quan trọng Quốc gia và hồ chứa lớn có đông dân cư ở hạ du..’
Trình bày báo cáo của Bộ Công thương, Thứ trưởng Nguyễn Cẩm Tú thừa nhận công tác quản lý chất lượng đập thủy điện nhỏ còn nhiều bất cập do chủ đầu tư đa số là tư nhân, năng lực hạn chế nên quá trình xây dựng đập từ khâu khảo sát đến nghiệm thu đưa vào khai thác chưa tuân thủ đầy đủ quy định của pháp luật về quản lý chất lượng công trình.
GS.TSKH. Phạm Hồng Giang, Chủ tịch Hội Đập lớn & Phát triển nguồn nước, dự hội nghị và đã phát biểu ý kiến, tóm tắt như sau:
‘Đập & hồ chứa là công trình hạ tầng điều hòa nguồn nước đáp ứng nhu cầu dân sinh, kinh tế. Nước ta là nước có nhiều đập nhất trong khu vực và đứng vào loại khá trên thế giới. Đập được xây dựng xong, hồ bắt đầu tích nước thì cũng là lúc bắt đầu có những rủi ro thiếu an toàn tiềm ẩn. Chúng ta có nhiều đập với qui mô, chủng loại, nhiệm vụ khác nhau, được xây dựng trong những điều kiện khác nhau, các chủ đầu tư khác nhau,.. nhưng đều tiềm ẩn những rủi ro thiếu an toàn. Hầu hết đập nhỏ đều ở vùng sâu, vùng xa, đi lại cách trở, khó quản lý. Nhiều đập lớn gần vùng đồng bằng, gần các đô thị và các vùng dân cư đông đúc đòi hỏi phải có mức an toàn cao như các đập Hòa Bình, Tuyên Quang, Cửa Đạt, Tả Trạch, Phú Ninh, Sông Quao, Trị An, Dầu Tiếng,...
Yêu cầu an toàn đập là rất nghiêm ngặt như vậy, nhưng rải rác ở các nơi đã để xảy ra không ít sự cố, kể cả vỡ đập. Nguyên nhân là do thiếu năng lực, thiếu trách nhiệm, tùy tiện trong quản lý xây dựng đập và vận hành hồ chứa. Qui hoạch vội vàng, thiếu chất lượng. Rồi ai cũng có thể thiết kế đập, ai cũng có thể thi công đập, ai cũng có thể vận hành đập. Xây dựng và quản lý đập là một lĩnh vực chuyên môn hẹp. Thủy lợi bao gồm nhiều nội dung: thủy văn, qui hoạch nguồn nước, xây dựng công trình, thiết bị, tưới tiêu, môi trường nước,…và không phải kỹ sư thủy lợi nào cũng am hiểu để có thể thiết kế đập và làm chủ nhiệm đồ án xây dựng đập.
Xin kiến nghị một số việc cần làm trong thời gian tới:
- Có biện pháp hữu hiệu sớm khắc phục những thiếu sót hiện nay trong quản lý xây dựng và vận hành hồ chứa;
- Hoàn thiện các văn bản pháp lý về an toàn đập;
- Phân loại và tổ chức tập huấn và đào tạo nguồn nhân lực xây dựng và quản lý đập;
- Nên thành lập ‘Ủy ban an toàn đập’ là cơ quan chuyên trách giúp việc Chính phủ trong công tác theo dõi và kiểm tra an toàn đập.’
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Cao Đức Phát nhấn mạnh là nhiều quy định về an toàn hồ chứa chúng ta chưa thực hiện được nghiêm túc. Đúng là chúng ta thiếu kinh phí sửa chữa nhưng nếu không quản lý tốt thì sửa chữa xong sẽ lại xuống cấp. Nguồn tài chính của chúng ta hạn hẹp về lâu dài nên chúng ta tăng cường công tác quản lý, không để công trình xuống cấp nghiêm trọng. Phải vận hành các hồ chứa theo đúng quy trình dựa trên cơ sở phân tích khoa học.
Kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải cho rằng, chưa bao giờ chúng ta có bức tranh đầy đủ về hệ thống thủy điện thủy lợi như hiện nay. Việt Nam là quốc gia có nhiều sông, hồ chứa nên nếu không quản lý tốt thì không phát triển bền vững được. Những sự cố mới đây là hồi chuông cảnh báo về công tác quản lý. Sự cố đập không cho cơ hội rút kinh nghiệm nên quản lý nhà nước mà dễ dãi quá thì thảm họa sẽ ngay sau lưng
- Trong thời gian tới cần tập trung xử lý những hạn chế, trước hết về công tác quy hoạch còn nhiều điểm yếu, bất cập nhất là các hồ đập loại nhỏ. Tới đây sẽ tiếp tục buộc dừng 67 dự án, đồng thời xem xét kỹ các dự án chuẩn bị đầu tư thủy điện.
- Về công tác chuẩn bị đầu tư, đa số hồ lớn được quản lý tốt hơn nhưng với các hồ nhỏ việc đầu tư rất có vấn đề, rủi ro lớn. Bộ Xây dựng cần rà soát năng lực của các tổ chức tư vấn, chủ đầu tư dự án và phải có giải pháp phân cấp quản lý đối với các dự án đầu tư. Hiện nay quản lý nhà nước còn dễ dãi quá nên để lọt những sự cố đáng tiếc xảy ra. Nếu chúng ta không làm mạnh mẽ thì thảm họa rất lớn sẽ đến ngay sau lưng chúng ta.
- Các cơ quan cần rà soát lại hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về hồ chứa, “ khi có bất cập là phải điều chỉnh để bảo đảm an toàn”. Giao trách nhiệm quản lý an toàn hồ đập cho các cơ quan rõ ràng, củng cố lực lượng chuyên trách, chuyên môn, tăng cường tập huấn nâng cao năng lực. Bộ Nông nghiệp & PTNT chủ trì, phối hợp với các Bộ hữu quan, sớm trình Chính phủ dự thảo sửa đổi & bổ sung Nghị định 72 về An toàn đập.
PV
…
Mời xem clip tường thuật hội nghị của chương trình thời sự VTV1 tối 29/8/2013 tại file đính kèm .
|