Trao đổi về tài liệu ‘SỔ TAY HƯỚNG DẪN ÁP DỤNG CÔNG NGHỆ TRÀN BẰNG KHỐI BÊ TÔNG TỰ LẬT’

* ThS. M. Trịnh Đình An. Tài liệu ‘Sổ tay Hướng dẫn Áp dụng công nghệ tràn bằng khối bê tông tự lật’ rất hữu ich và cần thiết trong lúc triển khai chương trình an toàn đập. Nước ta có nhiều đập nhưng phần rất lớn là đập vừa và nhỏ, xa dân cư, kiểm tra an toàn đập khó khăn. Mùa mưa, nhất là có thêm tác động của biến đổi khi hậu, lũ với cường độ mạnh ập đến nhanh, các dạng tràn có cửa van vừa khó ứng phó kịp thời vừa hay trục trặc nên việc  dùng tràn sự cố bằng khối tự lật sẽ rất hiệu quả. Mong các cơ quan, các cấp chính quyền có trách nhiệm  quản lý đập sớm quan tâm phổ biến áp dụng công nghệ này vừa an toàn vừa tiết kiệm. Tôi muốn hỏi thêm đây là hạng mục thường chỉ dùng một lần nên có thể xem xét sử dụng các loại vật liệu khác rẻ tiền và dễ thi công hơn?

* KS. Lưu Xuân Chi.  Mấy năm trước, tôi đã đọc thông tin trên website www.vncold.vn về tràn bằng khối bê tông tự lật ở đập Saloun (Bình Thuận) do một số chuyên gia Pháp hướng dẫn thực hiện. Tuy nhiên đã không tìm được những chỉ dẫn cụ thể. Với tài liệu lần này, tôi có thể yên tâm thiết kế khi được giao và mong có dịp trao đổi trực tiếp thêm với tác giả. Rất hoan nghênh và cám ơn tác giả.  

* Chuyên gia M. Hồ Tá Khanh

Nhận xét về tài liệu đề xuất về khối cầu chì ‘Sổ tay Hướng dẫn Áp dụng công nghệ tràn bằng khối bê tông tự lật’

Việc công bố trên trang web của VNCOLD một tài liệu về khối cầu chì cầu chì được lắp đặt trên các đập tràn kêu gọi tôi nhận xét tổng thể sau đây.

1. Ý tưởng về khối cầu chì bê tông do ông F. Lempérière phát minh và đề xuất vào năm 2006. Trích dẫn tên ông là chính xác.

2. Từ năm 2006 đến năm 2017, các nghiên cứu đã được thực hiện bởi một số nhà tư vấn, văn phòng thiết kế và phòng thí nghiệm thủy lực ở Pháp, Algeria, Ấn Độ và Việt Nam với việc phát triển các

phương pháp tính toán và thử nghiệm trong phòng thí nghiệm cho các công thức và phương pháp tính toán.

3. Hàng chục bài báo đã được xuất bản về các khối cầu chì dễ chảy này trên các ấn phẩm quốc tế (ICOLD, Tạp chí HP& Dams;, các tạp chí và hội nghị khác nhau, v.v.).

4. Hai đập được xây dựng bằng khối cầu chì trên cơ sở thử nghiệm vào năm 2007 (do ông Lempérière tài trợ một phần): Saloun ở Việt Nam và Wedbila ở Burkina Faso với một số ấn phẩm đưa ra chi tiết về các dự án này với phản hồi của họ.

Do đó, rất đáng tiếc rằng tài liệu đề xuất đã không tính đến tất cả các kết quả của các nghiên cứu này, các thành tựu và ấn phẩm khác nhau và trích dẫn chúng trong tài liệu tham khảo.Trong số hàng chục ấn phẩm hiện có, tôi chỉ báo cáo trong tài liệu đính kèm bằng tiếng Anh những vấn đề liên quan đến Việt Nam.

Hơn nữa, tôi muốn thêm vào bên dưới một số nhận xét cụ thể liên quan đến văn bản đề xuất.

1. Lực thẳng đứng do nước tác dụng lên khối cầu chì không phải là trọng lượng của nó ở điều kiện tĩnh mà là lực động do dòng chảy (giảm 40% là độ lớn thứ tự).

2. Trong tính toán các lực cản, lực ma sát tác dụng lên vách ngăn đối với các khối cầu chì dài ngắn như thế nào?

3. Một số điểm thực tiễn nhất định đã được chỉ ra trong văn bản đề xuất, nhưng nguyên nhân của những hạn chế chưa được giải thích rõ ràng (chiều dài của khối cầu chì theo hướng bờ, chiều cao phóng điện tối đa, kích thước tối đa của khối cầu chì, v.v).

4. Khả năng thực tế của việc khôi phục các khối cầu chì sau khi nghiêng sẽ đáng được phát triển hơn nữa.

5. Khối cầu chì chỉ có thể thực hiện được đối với độ cao và độ sâu mực nước thấp với tốc độ dòng chảy lũ cụ thể thấp. Chúng chỉ thích hợp với các hồ chứa thủy lợi nhỏ có đập cao dưới 15 m.

Trong những trường hợp này, khái niệm về PMF là không thực tế.

6. Ưu điểm chính của khối cầu chì là chúng dễ dàng xây dựng và bảo trì bởi những người điều hành địa phương có ít chuyên môn về đập, như đã chứng minh ở Saloun và Wedbila. Do đó, các thông số kỹ thuật xây dựng và bảo trì rất nghiêm ngặt như đối với các đập lớn dường như không phù hợp và được khuyến nghị.

7. Rất tiếc là Việt Nam đã không thực hiện việc xây dựng các khối cầu chì dễ chảy khác sau Saloun để có thể có phản hồi lớn hơn, do hiếm khi xảy ra lũ lụt lớn có thể làm các khối cầu chì cắm bị nghiêng. Sổ tay hướng dẫn xây dựng và bảo trì chỉ có thể có hiệu lực sau phản hồi này cho một phương pháp vẫn còn tương đối sáng tạo.

Comments on the proposed document on fuse blocks

The publication on the VNCOLD website of a document on fuse plugs to be installed on spillways calls for the following general observations from me.

1. The idea of ​​concrete fuse plugs was invented and proposed by M.F.Lempérière in 2006. It was correct to cite his name.

2. Between 2006 and 2017 studies were undertaken by several consultants, design offices and hydraulic laboratories in France, Algeria, India and Vietnam with the development of calculation methods and laboratory tests for formulas and calculation methods.

3. Dozens of articles have already been published about these fusible plugs in international publications (ICOLD, Journal of HP&D, various journals and conferences, etc.).

4. Two dams were built with fuse plugs on an experimental basis in 2007 (partly funded by M.Lempérière): Saloun in Vietnam and Wedbila in Burkina Faso with several publications giving details of these projects with their feedback.

It is therefore very regrettable that the proposed document did not take into account in its text all the results of these studies, the various achievements and publications and cited them in the references.

Of the dozens of existing publications, I only reported in the attached document in English those related to Vietnam.

Furthermore, I would like to add below some specific remarks relating to the proposed text.

1. The vertical force exerted by the water on the plug is not its weight in static conditions but the dynamic force due to the flow (a reduction of 40% is an order of magnitude).

2. In the calculation of the resistance forces, how are the frictional forces on the dividing walls taken into account for the short length plugs?

3. A certain number of practical points are well indicated in the proposed text, but the reason for the limitations is not well explained (length of the fuse plugs in the direction of bank to bank, maximum height of discharge, maximum dimension of the plugs, etc).

4. The practical possibility of recovering the fuse plugs after tilting would merit further development.

5. Fuse plugs are only possible for elevations and low water depths with low specific flood flow rates. They are only suitable for small irrigation reservoirs with dams less than 15 m high. In these cases, the notion of PMF is not realistic.

6. The main advantage of fuse plugs is that they are easy to build and maintain by local operators with little expertise in dams, as demonstrated in Saloun and Wedbila. Very strict construction and maintenance specifications such as for large dams therefore do not appear to be well suited and recommended.

7. It is a pity that Vietnam did not carry out other fusible plugs construction after Saloun in order to be able to have a greater feedback, given the rarity of the high floods that can cause the plugs to tilt. A construction and maintenance manual could only be valid after this feedback for a method that is still relatively innovative.