Sơn La là tỉnh có tiềm năng thủy điện lớn nhất cả nước
Theo đánh giá của các nhà quy hoạch năng lượng, Sơn La có thể phát triển khoảng 3.400 MW công suất các nguồn điện, với sản lượng hàng năm trên 14 tỷ kWh. Đây được coi là tỉnh có iềm năng thủy điện lớn nhất cả nước.
 |
|
Thủy điện Sơn La
|
Nhìn trên bản đồ đất nước, Sơn La có hệ thống sông, suối khá dầy đặc, với mật độ từ 1,2 đến 1,8 km/km2. Trong đó, sông Đà, đoạn chảy vào địa phận tỉnh Sơn La dài 253 km gồm 24 chi lưu lớn như Nậm Mu, Nậm Chiến, Nậm Trai, Nậm Muội, Nậm Pàn, Suối Tấc, Suối Sập và nhiều suối nhỏ, độ dốc lớn. Sông Mã (đoạn chảy trên địa phận tỉnh Sơn La) dài 93 km với 11 chi lưu lớn là Nậm Công, Nậm Sai, Nậm Lẹ, Nậm Thi và nhiều suối nhỏ trên diện tích lưu vực rộng 2.800 km2.
Hầu hết các sông suối thuộc địa phận tỉnh Sơn La có độ dốc lòng sông lớn, lắm thác ghềnh. Hai lưu vực sông Đà và sông Mã đã tạo cho Tây Bắc giống như những lòng máng khổng lồ, có đoạn "máng" nằm dưới cos 100 mét (so với mặt biển) xung quanh là núi non, trong đó có đỉnh cao nhất nằm trên dãy Pu Đen Đin cao 1.934 mét.
Với tiềm năng thuỷ điện như vậy, trên địa bàn tỉnh hiện đang xây dựng các công trình thủy điện lớn như Sơn La, Huổi Quảng, Nậm Chiến. Ngoài ra, Sơn La còn có hơn 100 vị trí có thể xây dựng thuỷ điện vừa và nhỏ, với tổng công suất trên 500 MW. Riêng trong giai đoạn từ nay đến năm 2010, tỉnh Sơn La dự kiến xây dựng khoảng 40 dự án công trình thuỷ điện vừa và nhỏ. Số lượng còn lại đang tiếp tục được khảo sát chi tiết và thu hút đầu tư vào những năm tiếp theo.
Từ năm 2003 đến nay, ngoài 3 dự án thuỷ điện lớn, tỉnh Sơn La đã cấp phép cho 23 nhà đầu tư trong và ngoài tỉnh triển khai lập dự án đầu tư theo hình thức xây dựng - đầu tư - kinh doanh (BOO) gồm 36 dự án thuỷ điện nhỏ với tổng công suất dự kiến 374 MW. Hiện đã có 8 dự án với công suất gần 110 MW được khởi công và đang triển khai thi công; trong đó có 3 dự án thuỷ điện nhỏ sẽ phát lên lưới điện quốc gia trong quý IV năm nay. 17 dự án trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư dự kiến sẽ hoàn thành xây dựng và phát điện lên lưới quốc gia trước tháng 12/2010.
Ngoài ra, Sơn La còn được chọn 2 trong 3 điểm lập phương án xây dựng nhà máy thuỷ điện tích năng tại Phù Yên Đông và Phù Yên Tây trên địa bàn huyện Phù Yên. Mỗi dự án có công suất khoảng 1.200 MW, tổng vốn đầu tư khoảng từ 700 đến 800 triệu USD. Phương án này do Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) phối hợp với Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) đưa ra. Theo dự kiến, các nhà máy thuỷ điện tích năng sẽ được triển khai thực hiện vào năm 2018. Việc tiến hành triển khai xây dựng các nhà máy thuỷ điện không những cung cấp nguồn điện ổn định cho đất nước mà còn góp phần to lớn để Sơn La khai thác tiềm năng, thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá, phát triển kinh tế - xã hội của cả vùng.
Kể từ năm 2005, trên địa bàn tỉnh có Thuỷ điện Sơn La, công suất thiết kế (CSTK) 2.400 MW, thuỷ điện Huổi Quảng trên sông Nậm Mu thuộc hệ thống sông Đà (CSTK 520 MW), thuỷ điện Nậm Chiến (CSTK 215 MW). Cùng thời điểm khởi công còn có thuỷ điện Bản Chát được xây dựng trên thượng nguồn sông Nậm Mu thuộc địa phận huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu với CSTK 220 MW. Những công trình này khâu nối, hỗ trợ cho nhau hình thành một trung tâm thuỷ điện lớn của vùng Tây Bắc.
Dự án thuỷ điện Sơn La lớn cả về quy mô công suất, vốn đầu tư và di dân tái định cư. Số lượng hộ dân phải di dời trong thời gian xây dựng nhà máy gần 18.900 hộ với hơn 9,1 vạn dân ở 3 tỉnh Tây Bắc. Đây là dự án có số lượng người di dân lớn nhất nước ta từ trước tới nay. Ngoài nhiệm vụ chủ yếu là phát điện phục vụ phát triển kinh tế xã hội của toàn dân, Nhà máy thuỷ điện Sơn La còn đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc tham gia chống lũ, cấp nước tưới tiêu cho vùng đồng bằng sông Hồng, đồng thời tạo cơ hội cho sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội và nâng cao đời sống nhân dân 3 tỉnh Sơn La, Điện Biên, Lai Châu.
Bên cạnh thuỷ điện Sơn La có thuỷ điện Nậm Chiến được thiết lập trên đầu nguồn suối Chiến (một nhánh của sông Đà) thuộc huyện Mường La, cách công trình thuỷ điện Sơn La khoảng 12 km. Đây là một trong số ít công trình có thiết kế với cấu trúc phức tạp và thi công khó khăn do địa bàn rừng núi hiểm trở. Nhưng đổi lại, nó hứa hẹn tạo ra nguồn điện lớn mang lại hiệu quả, lợi ích kinh tế cao, thu hồi vốn nhanh so với các công trình thuỷ điện khác. Công trình do Tổng công ty Sông Đà làm chủ đầu tư xây dựng, đồng thời là nhà quản lý, vận hành và kinh doanh, với tổng dự toán chi phí xây dựng khoảng 565 tỷ đồng. Dự kiến công trình sẽ phát điện vào tháng 6/2009, khi hòa vào điện lưới quốc gia sẽ cho điện lượng bình quân hàng năm gần 786,5 triệu kWh.
Một công trình nhỏ nữa trên suối Chiến đã được khởi công nhằm "tận dụng" lượng nước xả của thuỷ điện Nậm Chiến, đó là thuỷ điện Nậm Chiến II. Công suất của nhà máy vào khoảng 32 MW (gồm 2 tổ máy), dự tính cung cấp điện lượng mỗi năm trên 131 triệu kWh. Tổng mức đầu tư gần 630 tỷ đồng, do Công ty cổ phần Tây Bắc làm chủ đầu tư. Tổ máy số 1 của thuỷ điện Nậm Chiến II sẽ phát điện vào cuối năm 2009.
Các công trình thuỷ điện Sơn La, Huổi Quảng, Bản Chát, Nậm Chiến cùng với các công trình thuỷ điện vừa và nhỏ được đầu tư xây dựng trên địa bàn tỉnh Sơn La sẽ góp phần đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế - xã hội của Sơn La và các tỉnh Tây Bắc sớm hoà nhập phát triển với kinh tế cả nước./.
(Mai Phương - EVN)
|