|
|
|
|
|
Busting 12 Covid-19 Myths That Could Kill |
|
Bật tung 12 lầm tưởng chết người về Covid-19 |
William A. Haseltine
(continuing tiếp theo)
II
Myth #5: Covid-19 isn’t transmitted by aerosols, only droplets.
It took more than a year of research, surveillance, and health communications for us to collectively grasp that SARS-CoV-2 is an airborne virus. Once expelled, virus particles linger in the air like cigarette smoke, retaining structural stability and infectivity for up to several hours. In some cases, transmission of the Delta variant has been documented to occur outdoors.
Lầm tưởng #5: Covid-19 không truyền qua bình xịt mà chỉ theo những giọt nhỏ.
Phải mất hơn một năm nghiên cứu, giám sát và truyền thông y tế, chúng tôi mới hiểu chung rằng SARS-CoV-2 là một loại virus trong không khí. Một khi bị bật ra ngoài, các phần tử virus sẽ lưu lại trong không khí giống như khói thuốc lá, vẫn giữ được cấu trúc ổn định và khả năng lây nhiễm lên tới vài giờ. Trong một số trường hợp, sự lây truyền của biến thể Delta đã được ghi nhận là xảy ra ở ngoài trời.
Myth #6: Covid-19 cannot be transmitted by asymptomatic carriers.
Public health authorities dismissed the possibility of asymptomatic transmission from the beginning, without good reason. The notion that only symptomatic carriers could spread infectious virus was one of the reasons many countries kept their guard down early on—only to discover months later that asymptomatic spread was not only possible, but likely the main mode of transmission for SARS-CoV-2.
Lầm tưởng # 6: Covid-19 không thể được truyền bởi những người mang mầm bệnh không có triệu chứng.
Các cơ quan y tế công cộng đã bác bỏ khả năng lây truyền không có triệu chứng ngay từ đầu mà không có lý do chính đáng. Quan điểm cho rằng chỉ những người mang virus có triệu chứng mới có thể lây lan virus truyền bệnh là một trong những lý do khiến nhiều quốc gia mất cảnh giác từ rất sớm — chỉ để phát hiện rằng nhiều tháng sau đó không những chỉ có thể lây lan không có triệu chứng mà dường như đấy mới là phương thức lây truyền chính của SARS-CoV-2 .
Myth #7: The Covid-19 virus changes, but slowly.
The first major mutation researchers detected in the parent SARS-CoV-2 strain, called D614G, developed near universal prevalence as early as spring 2020. But at the time, despite warnings to the contrary, many believed the virus had a limited repertoire of potential changes. The rapid appearance of new variants has since disproved this. With each passing variant of concern we learn more about the tremendous capacity SARS-CoV-2 has for persistence and adaptation. These changes affect replication, incubation, stability, transmissibility, and more.
Lầm tưởng #7: Virus Covid-19 thay đổi, nhưng chậm.
Các nhà nghiên cứu đột biến lớn đầu tiên đã tìm thấy ở chủng SARS-CoV-2 mẹ, được gọi là D614G, phát triển gần như phổ biến vào đầu mùa xuân năm 2020. Nhưng vào thời điểm đó, bất chấp những cảnh báo ngược lại, nhiều người tin rằng virus này có phạm vi hạn chế những thay đổi tiềm năng. Sự xuất hiện nhanh chóng của các biến thể mới đã bác bỏ điều này. Với mỗi biến thể liên quan qua đi, chúng tôi tìm hiểu thêm về khả năng hoạt động bền bỉ và thích nghi của SARS-CoV-2. Những biến đổi này ảnh hưởng đến quá trình sao chép, ủ bệnh, tính ổn định, khả năng lây truyền và nhiều chuyện nữa.
Myth #8: Covid-19 vaccines offer long-lasting protection against infection.
The natural history of coronaviruses is comparable enough to that of influenza viruses that we could have anticipated the mutability of SARS-CoV-2—as well as the transience of our immune defenses against it. The first generation of Covid-19 vaccines has done an exceptional job at preventing severe illness and death, but how long that protection will last remains a gap in our knowledge too large for comfort. Even the best vaccines we have on hand, the mRNA vaccines created by Moderna and Pfizer, don’t erect an impenetrable barrier between the body and the virus. Instead they trigger an immune response that teaches the body to recognize and neutralize the virus on sight. If the virus mutates beyond immune recognition, then the vaccine loses all or most of its potency, hence the recently popularized term “vaccine-busting variant.”
Lầm tưởng # 8: Vắc xin Covid-19 tạo khả năng bảo vệ lâu dài chống nhiễm cúm.
Lịch sử tự nhiên của coronavirus đủ để so sánh với những virus cúm nên chúng ta có thể dự đoán được khả năng đột biến của SARS-CoV-2 — cũng như khả năng miễn dịch nhất thời chống lại nó. Thế hệ vắc xin Covid-19 đầu tiên đã thực hiện như một công việc đặc biệt nhằm ngăn ngừa bệnh nặng và tử vong, nhưng khả năng bảo vệ đó sẽ kéo dài bao lâu vẫn còn là một khoảng trống quá lớn trong kiến thức của chúng ta để có thể thoải mái. Ngay cả những loại vắc xin tốt nhất mà chúng tôi có trong tay, vắc xin mRNA do Moderna và Pfizer tạo ra, cũng không dựng nổi một hàng rào không thể xuyên thủng giữa cơ thể và virus. Thay vào đó, chúng kích hoạt một phản ứng miễn dịch dạy cho cơ thể nhận biết và vô hiệu hóa virus khi thấy nó. Nếu virus đột biến ngoài khả năng nhận biết của miễn dịch, thì vắc-xin sẽ mất tất cả hoặc hầu hết hiệu lực, do đó gần đây có thuật ngữ phổ biến là “biến thể phá vắc-xin”.
Myth #9: Individuals vaccinated against Covid-19 won’t fall ill or die.
Again, now that more than two billion people around the world have received at least one dose of a Covid-19 vaccine, hospitalizations and fatalities aren’t reaching the precipitous heights we saw in 2020. But both are still on the rise, not just in populations with low vaccination rates but due to breakthrough infections in those who are vaccinated. While these events remain rare, if immune protection wanes over time, presumably they will become more commonplace. Any authorized vaccine is better than no vaccine, but we must be realistic about how much protection they actually guarantee us, or leave ourselves unnecessarily vulnerable. The recent death of seven Belgian nursing home residents due to the as yet unnamed B.1.621 variant, despite being vaccinated with Pfizer’s two-shot regimen, is a warning that protection from the most serious consequence of Covid-19 infection may soon obtain mythical status.
Lầm tưởng #9: Những người được tiêm vắc xin chống Covid-19 sẽ không bị ốm hoặc chết.
Xin nhắc thêm một lần nữa, hiện nay hơn hai tỷ người trên thế giới đã nhận được ít nhất một liều vắc-xin Covid-19, số ca nhập viện và tử vong không đạt đến mức cao như chúng ta thấy vào năm 2020. Nhưng cả hai loại bệnh nhân đó vẫn đang gia tăng chứ không chỉ ở những quần thể có tỷ lệ tiêm chủng thấp mà do những người được tiêm chủng đã bị nhiễm trùng đột phát. Những chuyện này tuy vẫn hiếm, nhưng nếu khả năng bảo vệ miễn dịch suy yếu theo thời gian, chắc là chúng sẽ trở nên phổ biến hơn. Bất kỳ loại vắc xin nào được phép đều tốt hơn là không có vắc xin, nhưng chúng ta phải thực tế xem mức độ bảo vệ mà chúng thật sự đảm bảo không để bản thân bị tổn thương một cách không cần thiết. Cái chết gần đây của bảy cư dân viện dưỡng lão ở Bỉ do biến thể B.1.621 mà còn chưa được đặt tên, mặc dù đã được tiêm theo phác đồ hai mũi của Pfizer, đã cảnh báo rằng việc bảo vệ khỏi hậu quả nghiêm trọng nhất của nhiễm trùng Covid-19 có thể đã sớm bị hoang tưởng .
Myth 10: No matter how infectious the Covid-19 virus becomes, children will be spared.
In the 18 months that SARS-CoV-2 has lived among us, it has been consistently reported that Covid-19, with rare exceptions, doesn’t put most children and teens at risk for severe illness or death. This was fortunately true of earlier strains, to which younger individuals were far less susceptible than the average adult. But it no longer appears to be the case with the Delta variant. A higher proportion of children and teens are contracting infections; pediatric hospitals are filling up that last year, were all but spared; and child deaths are surging in Indonesia, where the Delta variant has claimed the lives of more than 100 children a week in the past month. The more children infected, the more will transmit virus to adults.
Lầm tưởng #10: Cho dù vi-rút Covid-19 có lây nhiễm đến đâu, trẻ em vẫn sẽ được tha.
Trong 18 tháng mà SARS-CoV-2 đã sống giữa chúng ta, người ta đã liên tục báo cáo rằng Covid-19, với những trường hợp ngoại lệ hiếm hoi, không khiến hầu hết trẻ em và thanh thiếu niên có nguy cơ mắc bệnh nặng hoặc tử vong. Điều này may mắn đúng với các chủng trước đó, những người trẻ tuổi ít nhạy cảm hơn nhiều so với người lớn bình thường. Nhưng nó dường như không còn xảy ra với biến thể Delta. Tỷ lệ trẻ em và thanh thiếu niên mắc bệnh nhiễm trùng cao hơn; các bệnh viện nhi đang lấp đầy vào năm ngoái, nhưng tất cả đều bị bỏ trống; và số trẻ em tử vong đang gia tăng ở Indonesia, nơi biến thể Delta đã cướp đi sinh mạng của hơn 100 trẻ em mỗi tuần trong tháng qua. Càng nhiều trẻ em mắc bệnh, càng nhiều virus sẽ truyền cho người lớn.
Myth #11: Covid-19 will weaken over time to become harmless, like a cold virus.
While this remains a possible outcome in the long term, given the trajectory of recent variants towards higher infectivity and virulence, it is unlikely to come to fruition anytime soon.
Lầm tưởng #11: Covid-19 sẽ suy yếu theo thời gian và trở nên vô hại, như một loại virus cảm lạnh.
Tuy vẫn là một kết quả có thể xảy ra trong dài hạn, nhưng với quỹ đạo của các biến thể gần đây nhắm tới khả năng lây nhiễm và độc lực cao hơn, kết quả đó khó đến sớm.
Myth #12: We are helpless in the face of new variants of Covid-19.
There is one more myth I will do the duty of busting: that we must resign ourselves to a future in which Covid-19 continues to wreak havoc around us. If we level up our pandemic response based on everything we’ve learned about SARS-CoV-2, we can still alleviate further suffering and death. An intensive, multilayered strategy that combines broadly protective Covid-19 vaccines, prophylactic and therapeutic drugs, public health measures, and international cooperation—which I’m calling Multimodal Covid Control—would gives us the boost we need to outmaneuver the virus for the foreseeable future. Given what we know now, why wait?
Lầm tưởng # 12: Chúng ta vô phương khi đối mặt với các biến thể mới của Covid-19.
Còn một lầm tưởng nữa mà tôi sẽ làm bật tung: đó là chúng ta phải cam chịu bước vào một tương lai mà Covid-19 tiếp tục tàn phá xung quanh chúng ta. Nếu chúng ta tăng cường khả năng ứng phó với đại dịch dựa trên tất cả những gì chúng ta đã học được về SARS-CoV-2 thì vẫn có thể giảm bớt những đau khổ và cái chết thêm nữa. Một chiến lược chuyên sâu, nhiều lớp nhằm kết hợp vắc-xin Covid-19 phòng tránh trên phạm vi rộng rãi với các loại thuốc dự phòng và điều trị, các biện pháp y tế công cộng và hợp tác quốc tế — mà tôi gọi là Kiểm soát Covid Đa phương thức — sẽ mang tới sự thúc đẩy mà chúng ta cần có để ngăn chặn vi rút có thể lường trước trong tương lai. Với những gì chúng ta biết bây giờ, tại sao phải chờ đợi?
|
Who’s the author?
I am a scientist, businessman, author, and philanthropist. For nearly two decades, I was a professor at Harvard Medical School and Harvard School of Public Health where I founded two academic research departments, the Division of Biochemical Pharmacology and the Division of Human Retrovirology. |
|
Tác giả là ai vậy?
Tôi là một nhà khoa học, một doanh nhân, tác giả và nhà từ thiện. Trong gần hai thập kỷ, tôi là giáo sư tại Trường Y Harvard và Trường Y tế Công cộng Harvard, nơi tôi đã thành lập hai khoa nghiên cứu hàn lâm, Khoa Dược sinh hóa và Khoa Virus học ở người. |
|
I am perhaps most well known for my work on cancer, HIV/AIDS, genomics and, today, on COVID-19. My autobiography, ‘My Lifelong Fight Against Disease’, publishes this October.
I am chair and president of ACCESS Health International, a nonprofit organization I founded that fosters innovative solutions to the greatest health challenges of our day. Each of my articles at Forbes.com will focus on a specific healthcare challenge and offer best practices and innovative solutions to overcome those challenges for the benefit of all.
|
Tôi có lẽ được biết đến nhiều nhất với công trình nghiên cứu về ung thư, HIV / AIDS, bộ gen và hiện nay là về COVID-19. Cuốn tự truyện của tôi, ‘Cuộc chiến cả đời chống lại bệnh tật’, sẽ xuất bản vào tháng 10 này.
Tôi là chủ tịch của ACCESS Health International, một tổ chức phi lợi nhuận do tôi thành lập nhằm thúc đẩy các giải pháp sáng tạo trước những thách thức sức khỏe lớn nhất trong thời đại của chúng ta. Mỗi bài viết của tôi tại Forbes.com sẽ tập trung vào một thách thức chăm sóc sức khỏe cụ thể và đưa ra các phương pháp hay nhất và các giải pháp sáng tạo nhằm vượt qua những thách thức đó vì lợi ích của mọi người. |
|