Nhiều người hỏi tôi bình luận về việc Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Tĩnh đã gửi công văn đến Thủ tướng báo cáo về dự án khai thác và tuyển quặng ảnh hưởng đến đời sống, an sinh xã hội của người dân, tác động xấu đến môi trường sinh thái của Hà Tĩnh và vùng biển miền Trung.
Theo UBND Hà Tĩnh, việc phê duyệt dự án cũng như báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) của dự án cần phải được xem xét một cách khách quan, khoa học và phát triển bền vững vv...
Tôi và nhiều bạn hữu nhận thấy quan điểm của Hà Tĩnh khác xa, gần như 180 độ, so với trước. Những ý kiến của Hà Tĩnh lần này là rất đúng đắn và cần phải làm như thế. Chắc Anh và nhiều người quan tâm đến phát triển công nghiệp của Hà Tĩnh, đặc biệt sau sự cố Formosa đã đọc kỹ các bài tôi viết từ năm ngoái “Dự án thép Cà Ná-Ninh Thuận lợi bất cập hại” và "Tổng hợp về Formosa", trong đó có đoạn phân tích về các bất cập của mỏ Thạch Khê.
Khó khai thác
Vị trí của mỏ Thạch Khê nằm sát ngay bờ biển, lại có cấu tạo địa chất Karst nhiều hang, không biết đâu mà lần ra các hang này, nên nước biển chẩy vào với tốc độ lớn là chắc chắn, nhất là nằm sâu dưới mặt nước biển 500 m. Công ty Đức đã chạy phần mềm tính toán về vấn đề này, cho thấy phải sử dụng bơm công suất lớn, bơm liên tục mới hy vọng có thể khai thác được. Như vậy, chi phí rất lớn. Trên thế giới không có mỏ nào nằm ở vị thế như Thạch Khê, nghĩa là chưa có công ty khai thác nào có kinh nghiệm khai thác loại mỏ này.
Chất lượng quặng
Chất lượng quặng của mỏ Thạch Khê cũng kém so với quặng của Vale Brasil và của các công ty Australia đang bán tràn lan trên thế giới, mà giá rẻ, chỉ trên dưới $50/tấn. Quặng Thạch Khê có hàm lượng kẽm cao, khi luyện trong lò cao, thì kẽm bốc lên phá hủy thành lò cao rất nhanh, nên phải sửa chữa và làm lại thành lò thường xuyên, điều này cũng khiến cho giá thành cao lên. Cho nên không thể chỉ dùng một loại quặng Thạch Khê được, mà phải pha trộn thêm với quặng khác.
Vấn đề môi trường
Đắp đê bao ngoài khơi để thải đất đá, quặng đuôi rất tốn kém. Theo chuyên gia Trần Văn Huân cho biết chưa có nước nào làm việc này. Xin đừng quên đê chắn sóng ở Vũng Áng, ở Dung Quất đã cho thấy tốn kém kinh khủng rồi.
Kiến nghị
Để khai thác phải làm rõ được các yêu cầu cụ thể như sau:
- Xác định công nghệ khai thác, mà phải nước ngoài làm. TKV đã từng nói họ khai thác được than Quảng Ninh, thì Thạch Khê không có vấn đề gì cả, đấy là ngộ nhận. Ngay cả nước Nga cũng chưa có kinh nghiệm xử lý loại mỏ này. Ông Nguyễn Chân nguyên Bộ trưởng Bộ Mỏ và Than biết rất rõ vấn đề này.
- Phải xác định được nguồn vốn, chắc cũng phải vài tỷ đô, thì mới nghĩ đến khai thác.
- Với mấy nghìn tỷ đồng thì cũng chưa giải quyết được gì, rồi lại để hậu quả rất lớn cho người dân Hà Tĩnh. Cho nên chỉ với mấy nghìn tỷ này, thì thà dừng dự án còn hơn.
- Dù có gọi là ‘khách quan hay khoa học’ thì cũng chỉ là khẩu hiệu, vì lợi ích nhóm, lợi ích nhiệm kỳ, vì hiểu biết còn hạn chế mà lại mang tính thực dụng của nhiều cán bộ quản lý kể cả cán bộ khoa học-kỹ thuật.
Tôi tin rằng Thủ tướng và các Bộ:Công thương, Tài nguyên & Môi trường, Khoa học và công nghệ vv…sẽ xem xét thận trọng và có quyết định đúng đắn vì đất nước ta đã phải trả giá quá đắt, lãng phí, thất thoát hàng tỷ đô la về những quyết định đầu tư nhiều dự án sai, đến nay vẫn còn đang loay hoay xử lý!
Tô Văn Trường
o0o
Tỉnh Hà Tĩnh chắc qua vụ Formosa đã tỉnh ngộ. Không biết những người phản đối bây giờ có ai trong nhóm Võ Kim Cự trước đây không? Dù sao cũng là một tín hiệu đáng mừng. Chính phủ cũng "ngấm đòn Formosa" chắc chắn sẽ ủng hộ thôi.
Tuy nhiên, TKV đã bỏ ra khá nhiều tiền, sẽ xoay xở ra sao?
Nguyễn Chân
(Nguyên Bộ trưởng Mỏ & Than)
o0o
Tôi đồng ý với phân tích của Ts Tô Văn Trường về mỏ Thạch Khê vì đã biết 20 năm nay với nhiều ý tưởng viển vông do thiếu kiến thức và kinh nghiệm như không tính tới hiệu quả đầu tư, kể cả không ít các nhà đầu tư nước ngoài đã vào nghiên cứu chuẩn bị đầu tư theo chào mời của nước ta đều đã bỏ chạy như Nga, Đức..Do vậy, nên cần chấm dứt việc theo đuổi dự án này.
Thang Văn Phúc
(nguyên Thứ trưởng Nội vụ)
o0o
Cần ngăn chặn sớm các đầu tư liều lĩnh để rồi khi thua lỗ không ai chịu trách nhiệm cả.
Đoàn Văn Tuyến
(chuyên gia địa chất)
|