Trao đổi
Vì sao nhà thầu Việt Nam thua trên sân nhà?
Tô Văn Trường
Trong các năm gần đây, các nhà thầu, giám sát thi công của nước ngoài tấn công (xâm lược) ào ạt vào lĩnh vực xây dựng ở Việt Nam. Trên trang Web của VSSMGE đang tranh luận vì sao chúng ta lại hay thua ngay trên sân nhà, người Vieej Nam (VN) phảisang tận Trung Đông để làm việc trong khi công nhân Trung Quốc (TQ) lại ung dung tự tại ở VN?Đây là một hiện thực đau lòng từ 20 năm nay. Chúng ta thua trên sân tư vấn, thiết kế, khảo sát, đo đạc, quan trắc, thẩm tra, thi công xây lắp, mua sắm thiết bị, quản lý dự án, đấu thầu...Nguyên nhân thì có nhiều, theo lí giải của GS Nguyễn Trường Tiến có lẽ là do chất lượng nguồn nhân lực, tính chuyên nghiệp, kỹ năng , kinh nghiệm, kiến thức và đạo đức nghề nghiệp.Tại sao người Việt Nam ở nước ngoài làm được nhiều việc hơn và có thể thắng trên sân khách, khi về nước lại có thể thua trên sân nhà?
Đây là một quy luật rất giống với bóng đá và với nhiều môn thể thao khác là các đội thường phải thắng trên sân nhà. Vì có Thiên thời, Địa lợi, Nhân hòa. Trong ngành xây dựng, có lẽ là do Nhân chưa hòa, chưa âm dương hài hòa, không đúng quy luật của Ngũ hành, Dịch lý và Phong thủy...Nghĩa là chúng ta đang đi ngược với quy luật của tự nhiên, nên đã thua.
Trong một trận bóng đá, thắng thua phụ thuộc vào kỹ thuật, thể lực của cầu thủ nhưng vai trò quan trọng nhất là sự phối hợp đồng đội, sự chỉ huy chiến thuật nhậy bén của Huấn luyện viên và đội trưởng trên sân. Những quyết định của họ, làm thay đổi kết quả trận đấu. Tất nhiên chưa kể tiếng còi "méo mó" của trọng tài!
Một thực tế diễn ra là khi đấu thầu TQ thường đưa ra giá rẻ nhưng quá trình thực hiện có nhiều lý do để đòi thêm tiền nên lại đắt trong khi công nghệ lạc hậu so với EU. Tại sao các liên doanh hay ông chủ VN vẫn thích lựa chọn nhà thầu TQ chắc phải có cái gì đó (ở phía sau) !?
Có vị học giả nhận xét sở trường giỏi nhất của người TQ là thứ nhất ca tụng công đức, thứ hai cáo giác, thứ ba là giở thủ đoạn, cuối cùng là khôn ngoan giữ lấy mình. Đối với người làm quan thì dốc lòng trung thành với cá nhân, ai có lợi cho mình thì theo người đó.
Theo Hàn Phi Tử: Thứ mà thánh nhân lấy làm nguyên tắc có 3 loại: Một là "lợi ích" mà khen thưởng mang lại, hai là "uy thế" mà hình phạt tạo nên, ba là "danh phận" mà pháp luật quy định. Lợi ích mà khen thưởng mang lại để lấy lòng dân, uythế mà hình phạt tạo nên là dùng để thực thi pháp lệnh, danh phận mà pháp luật quy định là để lãnh đạo dân chúng tuân theo. Hiện nay, lợi ích của khen thưởng không phải là không có nhưng dân chúng lại không được lãnh đạo cảm hóa, uy thế của hình phạt không phải không có nhưng thần dân vẫn không nghe theo, phủ quankhông phải là không có pháp luật nhưng thực chất chấp hành lại không theo quy định. 3 nguyên tắc ấy không phải là không tồn tại nhưng xã hội lúc thì yên ổn khi thì hỗn lọan là tại sao? Là vì thứ mà lãnh đạo tôn sùng trái ngược với nguyên tắc trị quốc mà lãnh đạo nên giữ.
|